Mattheüs 19:1-12 – Echtscheiding vs. heilig avondmaal
I. Ik wil deze keer beginnen met een vraag: ‘Wat hebben echtscheiding van Gods kinderen en de betekenis van het Heilig Avondmaal gemeen?’
A. Ik ga deze vraag nu niet beantwoorden, maar ik laat dat over aan het gedeelte uit de Heilige Schrift dat wij vanmorgen gaan behandelen.
Lees Mattheüs 19:1-12
Vers 1-2 – “1En het gebeurde, toen Jezus deze woorden geëindigd had, dat Hij uit Galilea vertrok en over de Jordaan naar het gebied van Judea ging. 2En een grote menigte volgde Hem, en Hij genas hen daar.”
I. Mattheüs laat ons zien dat Jezus nu het gebied van Galilea verlaat om richting Jeruzalem te gaan.
A. Hiervoor in hoofdstukken 16 en 17 heeft Jezus reeds twee keer expliciet tegen Zijn discipelen gezegd dat Hij naar Jeruzalem moest gaan om daar Zijn lijdensweg te gaan. Nu neemt Jezus daadwerkelijk de stappen in die richting.
II. In Mattheüs 4:25 lezen wij dat er grote menigten Jezus volgden uit Galilea, Dekapolis, uit Jeruzalem en Judea en van over de Jordaan.
A. Het gebied waar Jezus nu de Jordaan overstak, is relatief dicht bij Galilea, hoogstwaarschijnlijk ergens tussen Samaria en Dekapolis.
B. Daarom is het niet vreemd dat ook op dit punt in Zijn reis een grote menigte Jezus achterna liep. Jezus was daar bekend onder het volk.
III. Ik vind hiervan zo mooi, dat Jezus ondanks dat Hij op weg was naar Jeruzalem, ondanks dat Hij Zelf plannen had, ondanks dat er op Zijn agenda een reis ingepland stond, Zich liet “storen” door mensen die Hem nodig hadden.
IV. Wij die zo gebonden zijn aan onze agenda’s, wij die zo gebonden zijn aan onze afspraken en schema’s moeten gaan leren om fijngevoelig te zijn voor de leiding van de Heilige Geest.
A. Als ik bijvoorbeeld op een willekeurige drukke dag boodschappen moet doen, dan volg ik een proces. Ik ga naar de supermarkt, ik verzamel mijn boodschappen, ik reken af en ik ga weer terug naar huis.
B. Voordat ik het huis uitga, heb ik me al op deze manier ingesteld en ik doe het op deze manier, omdat ik het druk heb. Ik heb afspraken, ik moet dingen doen, ik moet ergens zijn enz.
i. Er is hier op zich niets mis mee. Want ik ben gefocust, ik weet wat ik moet doen en ik doe het, ik ga efficiënt om met mijn tijd waardoor ik zo veel mogelijk gedaan krijg in de uren die mij gegeven zijn. Maar!
ii. Maar, als ik zo procesmatig en praktisch bezig ben, dan kan ik mezelf geheel afsluiten voor de leiding van de Heilige Geest Die mij juist wil gaan gebruiken om mensen die God nodig hebben, van dienst te zijn.
C. Ik begrijp de logische en de praktische benadering van hoe wij anno nu ons leven invullen. Maar ik geloof dat God jou en mij juist zo’n procesmatige levenswijze wil afleren.
i. De reden waarom Marnie en ik door God geleide ontmoetingen met mensen krijgen is niet omdat wij zo bijzonder zijn, maar omdat wij aan het begin van elke dag aan God vragen om ons stap voor stap te leiden.
ii. Het stap voor stap door God geleid worden betekent ook dat wij Hem toestemming geven om onze plannen, onze schema’s, onze afspraken, onze agenda’s helemaal overhoop te gooien als Hij dat nodig acht, om ons te kunnen gebruiken.
V. Jezus had plannen, Hij had een bestemming, Hij had een doel voor ogen, Hij was op reis naar Jeruzalem. “2En een grote menigte volgde Hem, en Hij genas hen daar.”
A. Stel je voor dat Jezus tegen hen zei: “Sorry mensen, maar ik heb geen tijd voor jullie. Mijn agenda zit vol, ik heb afspraken en ik heb een hoop te doen, Ik ben op weg naar Jeruzalem, dus ik heb nu even geen tijd.”
i. Dat deed Jezus niet. Jezus was fijngevoelig voor de leiding van de Heilige Geest en paste Zich helemaal aan wanneer dat nodig was.
Vers 3 – “En de Farizeeën kwamen naar Hem toe om Hem te verzoeken en zeiden tegen Hem: Is het een man toegestaan zijn vrouw om allerlei redenen te verstoten?”
I. Er was destijds onder de religieuze leiders een discussie gaande m.b.t. echtscheiding.
A. Je zou het kunnen vergelijken met de discussie die vandaag de dag gaande is in de kerk m.b.t. het homohuwelijk.
II. Hun discussie ging erom, wat nu een legitieme reden is om te gaan scheiden.
III. Er waren in principe twee denkwijzen hierover. Beide denkwijzen waren gebaseerd op wat er in Deuteronomium 24 staat: nl. dat een man van zijn vrouw mag scheiden omdat hij iets schandelijks aan haar gevonden heeft.
A. Omdat deze voorwaarde nogal vaag is, ontstond er een groot meningsverschil over wat de Bijbel nu eigenlijk bedoelde met “iets schandelijks”.
i. Eén denkwijze kwam van een zekere rabbi Hillel, die “iets schandelijks” heel erg los interpreteerde. Als de vrouw bijv. het eten aan liet branden, of als zij atechnisch was en niet wist om te gaan met haar smartphone, dan was het die man toegestaan om van zijn vrouw te scheiden.
ii. De andere denkwijze kwam van een zekere rabbi Sjammai, die “iets schandelijks” veel stricter interpreteerde. Hij was van mening dat een man alleen van zijn vrouw mocht scheiden als zijn vrouw hem seksueel ontrouw was geweest oftewel als zij vreemd was gegaan.
iii. Er was ook nog een derde, maar minder populaire denkwijze van rabbi Akiba, die zei dat een man van zijn vrouw mocht scheiden indien hij een vrouw had gevonden die mooier was dan zijn eigen vrouw. . .
B. Nu moet je je voorstellen dat de gehele Joodse bevolking zich aan één van deze twee denkwijzen hield. Dus door Jezus de vraag te stellen: “Is het een man toegestaan zijn vrouw om allerlei redenen te verstoten?”, wilden de Farizeeën Jezus voor het blok zetten.
i. Zij wilden op zijn allerminst de helft van de menigten tegen Jezus zien te krijgen. Maar kijk hoe Jezus hiermee omgaat.
Vers 4-6 – “4En Hij antwoordde en zei tegen hen: Hebt u niet gelezen dat Hij Die de mens gemaakt heeft, hen van het begin af mannelijk en vrouwelijk gemaakt heeft, 5en gezegd heeft: Daarom zal een man zijn vader en moeder verlaten en zich aan zijn vrouw hechten, en die twee zullen tot één vlees zijn, 6zodat zij niet meer twee zijn, maar één vlees? Dus, wat God samengevoegd heeft, laat de mens dat niet scheiden.”
I. In het antwoord van Jezus zit zo veel diepgang. We hebben vanmorgen niet genoeg tijd om het helemaal uit te gaan diepen, maar wat wij er vanmorgen uit zullen halen is al heel wat.
II. Jezus Die Zelf God is, bevestigt hier dat God de mens in Genesis 1 en 2 mannelijk en vrouwelijk gemaakt heeft.
A. Dit is een waterdichte getuigenis van Jezus Christus Zelf dat:
i. 1) Het bijbelboek Genesis hét Woord van God is, want Jezus beschouwt het en citeert het als zodanig;
ii. 2) De mens niet d.m.v. evolutie tot stand is gekomen, maar dat de mens door God geschapen is;
iii. 3) God de mens als mannelijk en vrouwelijk gemaakt heeft en dat het huwelijk van oorsprong uit één man en één vrouw bestaat.
a. Als ik deze drie dingen niet wil geloven of niet wil accepteren, dan beweer ik slimmer te zijn dan Jezus Christus, want Hij sprak over deze dingen als de enige echte waarheid.
B. Ik spreek mensen die de Bijbel uit elkaar willen trekken om hun eigen vooroordelen te kunnen rechtvaardigen.
i. Zij beweren bijvoorbeeld dat Jezus, omdat Hij niet expliciet over homoseksualiteit en lesbianisme onderwees, het zonder tegenindicatie goedkeurde.
ii. Ook beweren zij dat Jezus alleen maar liefhad toen Hij op aarde was; dat Jezus niemand veroordeelde; dat Jezus alles en iedereen maar accepteerde zoals zij waren, dus ook homoseksualiteit.
a. Met zo’n beeld van Jezus zouden zij wel in Jezus willen geloven. Maar met uitzondering van de vier Evangeliën gooien zij de rest van de Bijbel het liefst op de brandstapel.
1. Want zowel het Oude Testament alsook de brieven van de apostel Paulus zijn wél tegen homoseksualiteit.
C. Jezus spreekt hier in vers 4-6 wel heel direct over hoe de God van de hele Bijbel het huwelijk ziet.
i. Jezus spreekt hier niet direct tégen het homohuwelijk, maar Hij spreekt wel degelijk vóór het huwelijk tussen één man en één vrouw.
ii. Zo heeft God het ontworpen, zo heeft God het van origine bedoeld, dus zo hoort het.
a. Begrijp me alsjeblieft niet verkeerd: Jezus houdt onvoorwaardelijk van homo’s en lesbiennes en Hij wil niets anders dan dat zij zich, net zoals wij dat moesten doen, bekeren en Hem gaan navolgen.
b. Wij mogen de deur niet voor homo’s en lesbiennes sluiten! Net zoals wij de deur niet voor mij mogen sluiten.
III. Jezus citeert hier Genesis 2:24 en het punt dat Jezus maakt is dat wat God samengevoegd heeft, laat de mens dat niet scheiden.
Vers 7 – “Zij zeiden tegen Hem: Waarom heeft Mozes dan geboden een echtscheidingsbrief te geven en haar te verstoten?”
I. In hun respons zien we alweer dat de Farizeeën zo ver afgeweken waren van het zuivere Woord van God.
A. Zij hielden zich niet meer aan de oorspronkelijke tekst van de Torah, maar aan de Misjna en aan de Talmoed, commentaren op de Torah.
B. Omdat zij zich niet meer aan het zuivere Woord van God hielden, maken zij hier de fout door tegen Jezus te zeggen dat Mozes de mannen van Israël gebodenhad om een echtscheidingsbrief aan hun vrouwen te geven én haar te verstoten.
II. Hiermee trachtten zij Jezus in een valstrik te lokken, want als Jezus hier tegenin gaat, dan stelt Jezus Zich boven Mozes, dé grootste leider die Israël ooit gekend heeft.
Vers 8 – “Hij zei tegen hen: Mozes heeft vanwege de hardheid van uw hart u toegestaan uw vrouw te verstoten; maar van het begin af is het zo niet geweest.”
I. Oorspronkelijk was echtscheiding niet eens aan de orde! Het ideaal dat God voor de mens voor ogen had, is wat Hij met Adam en Eva tot stand gebracht had; één vlees oftewel een onscheidbare eenheid.
A. Stel je voor hoe Gods plan voor de mensheid in duigen was gevallen als Adam en Eva gingen scheiden!?! Daar was geen sprake van!
II. Maar ná de zondeval was alles verpest, ook het huwelijk. Het huwelijk was ineens onderhevig aan de zonde en aan de zondige en egoïstische natuur van de mens.
A. Maar ondanks dat liet God, zelfs toen Hij oorspronkelijk op de Berg Sinaï de Wet aan Mozes gaf, daarin geen ruimte voor echtscheiding.
i. Als er sprake was van overspel dan zou men wel van zijn partner afkomen, maar niet d.m.v. echtscheiding.
a. Leviticus 20:10 – “Als een man overspel pleegt met de vrouw van een ander, moeten beiden ter dood worden gebracht.” (het boek)
1. Dus zelfs toen God de Wet aan Mozes gaf, was de enige mogelijkheid om van je partner af te komen de dood, of de dood door doodstraf als gevolg van overspel.
III. Maar hier in vers 8 zegt Jezus: “Mozes heeft vanwege de hardheid van uw hart u toegestaan uw vrouw te verstoten.”
A. Zonder dieper in te kunnen gaan op de exacte redenen waarom Mozes echtscheiding heeft toegestaan, wil ik alleen zeggen dat de hardheid van hun hart te maken had met ongeloof in en ongehoorzaamheid aan God.
B. God heeft hun de Wet van Mozes gegeven die o.a. bedoeld was om het volk Israël zuiver te houden en te beschermen tegen de invloed van buitenaf, van de heidenvolken.
C. Maar ondanks dat het volk de grootste menselijke leider ooit als voorganger heeft gehad; ondanks dat het volk wonderen van God met eigen ogen gezien had; ondanks dat het volk het Woord van God gekregen had, hadden zij lak aan God.
i. En dan niet in de zin dat zij de kerkdiensten niet bijwoonden of dat zij zich niet hielden aan de religieuze praktijken. Nee, zij deden niets met het Woord van God.
a. Het ging bij hen het ene oor in en het andere oor weer uit. Ondanks dat zij onder het levende Woord van God waren, veranderde het hen niet.
ii. Omdat zij het ideaal van God verworpen hadden, had God op het gebied van echtscheiding als het ware een concessie gedaan.
D. Ik geloof, dat God vandaag de dag ook concessies doet in de zin dat Hij wanneer ik Zijn ideaal verwerp, mij genoegen laat nemen met iets van veel minder waarde.
Vers 9 – “Maar Ik zeg u: Wie zijn vrouw verstoot anders dan om hoererij en met een ander trouwt, die pleegt overspel, en wie met de verstotene trouwt, pleegt ook overspel.”
I. M.a.w. luister! Jullie komen niet zo maar van je vrouwen af. Het maakt niet uit wat de populaire meningen zijn van de rabbi’s, IK, God, zeg dit!
A. En ik zeg hiermee, dat als jullie doorgaan op de manier zoals jullie het nu doen, dan pleegt heel het volk Israël binen no time overspel.
Voor meer uitleg zie de 2 preken
i. 27 Mattheüs 5 vers 31-32 (Echtscheiding deel 1)
ii. 28 Mattheüs 5 vers 31-32 (Echtscheiding deel 2)
Vers 10 – “Zijn discipelen zeiden tegen Hem: Als de zaak van de man met de vrouw er zo voor staat, is het beter niet te trouwen.”
I. Het kwartje viel bij de discipelen. Het huwelijk is voor het leven, met één en dezelfde partner.
A. Dit was heel iets anders dan dat zij geleerd hadden en de conclusie die zij trekken is dat het beter is om niet te trouwen!
Vers 11-12 – “11Maar Hij zei tegen hen: Niet allen vatten dit woord, maar alleen zij aan wie het gegeven is. 12Want er zijn ontmanden die uit de moederschoot zo geboren zijn; en er zijn ontmanden die door de mensen ontmand zijn; en er zijn ontmanden die zichzelf ontmand hebben om het Koninkrijk der hemelen. Wie dit vatten kan, laat die het vatten.”
I. Jezus gebruikt het woord ‘ontmanden’ om Zijn punt duidelijk te maken. Het Centrum voor Bijbelonzerzoek (CvB) zegt over een ontmande:
A. “Het kwam in de Oudheid veel voor dat het mannelijke personeel dat in het koninklijk paleis een functie had, gecastreerd was om problemen met de vrouwen van het koninklijke huis te voorkomen.”
B. Zo’n gecastreerde man was een ontmande oftewel een eunuch. Potifar in Genesis 39 of de Ethiopische Kamerling uit Handelingen 8 waren hier voorbeelden van.
i. Dit zijn de ontmanden die door de mensen ontmand zijn om hun taak naar behoren uit te kunnen voeren.
C. Jezus spreekt hier ook over ontmanden die zo uit de moederschoot geboren zijn. Dit waren mannen die hoogstwaarschijnlijk impotent geboren waren.
II. Als laatste noemt Jezus ‘ontmanden’ die zichzelf ontmand hebben om het Koninkrijk der hemelen.
A. Het Grieks woord voor ‘ontmanden’ kan ook gebruikt worden voor mensen die zich vrijwillig onthouden van het huwelijksleven omwille van Jezus Christus.
B. “Er zijn ook eunuchs, zegt Hij, die zichzelf gesneden hebben omwille van het Koninkrijk. Het zijn mensen die eunuch zijn in geestelijk opzicht. Zij zijn niet letterlijk gecastreerd en ook niet impotent, maar het is hun gegeven (door de Here) de seksuele begeerte volkomen ondergeschikt te maken aan het geestelijke leven. Ook zien zij vrijwillig af van het huwelijksleven, om zich volkomen te wijden aan een hoger doel, namelijk het Koninkrijk van God.” (CvB)
i. Dit is iets dat aan mensen door God gegeven is. De apostel Paulus schrijft in 1 Korinthe 7:7 – “. . .Ik zou wel willen dat alle mensen waren zoals ikzelf (ongehuwd), maar ieder heeft zijn eigen genadegave van God, de één op deze wijze, de ander op die wijze.”
a. Ja, het huwelijk is een gift van God aan Zijn kinderen, maar ook het alleenstaand blijven omwille van Zijn Koninkrijk is een gift van God.
I. Jezus citeerde Genesis 2:24 waarin staat – “Daarom zal een man zijn vader en zijn moeder verlaten en zich aan zijn vrouw hechten; en zij zullen tot één vlees zijn.”
II. De apostel Paulus citeerde Genesis 2:24 ook. En in Efeze 5, waar Paulus ons onderwijst over het huwelijk schrijft hij in vers 31 en 32:
A. Efeze 5:31-32 – “31Daarom zal een man zijn vader en moeder verlaten en zich aan zijn vrouw hechten, en die twee zullen tot één vlees zijn. 32Dit geheimenis is groot; maar ik spreek met het oog op Christus en de gemeente.”
i. Wij hebben in Mattheüs 13 geleerd dat, wanneer er in het Nieuwe Testament sprake is van een ‘geheimenis’ dat hetgeen waarover gesproken wordt, niet langer verborgen is, maar door God geopenbaard is aan Zijn kinderen.
a. Een Nieuw Testamentisch geheimenis is dus niet geheim meer, maar het is iets dat aan alle discipelen van Jezus door God bekend gemaakt wordt.
ii. Hier spreekt Paulus over een groot geheimenis m.b.t. het verlaten van vader en moeder, zich hechten aan zijn vrouw en dat zij een onscheidbare eenheid vormen.
iii. Dan zegt Paulus dat hij hier spreekt met het oog op Christus en de Gemeente.
III. Jezus heeft Zijn hemelse Vader verlaten, Hij heeft voor Zichzelf een bruid gekocht door voor haar te sterven aan het kruis. Nu is Jezus voor eeuwig gehuwd met Zijn bruid.
A. Jezus zal Zijn bruid, de Gemeente, NOOIT verstoten. Jezus zal NOOIT van Zijn bruid gaan scheiden. Jezus zal voor eeuwig trouw blijven aan Zijn bruid.
i. En mijn huwelijk, jouw huwelijk in Christus is voor de wereld om ons heen een tastbaar voorbeeld van de relatie tussen Jezus en Zijn bruid.
ii. Lieve mensen, wij mogen door Gods genade aan de wereld laten zien dat God van mensen houdt. En God wil o.a. onze huwelijken gebruiken als een getuigenis om mensen tot Christus te winnen.
Studie van het Bijbelboek Mattheüs door Stan Marinussen, Calvary Chapel Haarlemmermeer: calvarychapel.nl